Pięć lat programu „Czyste Powietrze”. Ponad sto tysięcy wniosków ze Śląska
Mija pięć lat od uruchomienia programu „Czyste Powietrze”, największej proekologicznej inicjatywy w polskiej historii, która służy skutecznej walce ze smogiem oraz poprawie efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych. W tym czasie z programu skorzystało już blisko 700 tys. beneficjentów w całym kraju, co daje blisko 18 mld zł eko‐inwestycji. Tylko w województwie śląskim złożonych zostało 105 tys. wniosków o dotację na termomodernizację i wymianę kopciuchów. Poinformowano o tym na konferencji w Gminie Miedźna. To jedna z gmin, które między 2019 a 2022 r. osiągnęły największą redukcję pyłu zawieszonego PM 2,5, do czego przyczynił się program „Czyste Powietrze”.
„Pięć lat programu „Czyste Powietrze” to bardzo dobra okazja do przypomnienia o pomocy finansowej dla wszystkich, którzy chcą się pozbyć starych kopciuchów, przeprowadzić termomodernizację domu jednorodzinnego, zadbać o środowisko, ale również i o własne finanse. Warto zauważyć, że to przekłada się zarówno na oszczędności za ogrzewanie, lepsze warunki życia w ocieplonych domach, jak i daje korzyści zdrowotne, bo emitując mniej pyłów do atmosfery, oddychamy czystszym powietrzem. Bardzo się cieszę, że to właśnie tu w Miedźnej na Śląsku, przy współpracy z WFOŚiGW w Katowicach, mieszkańcy chętnie korzystają z tego programu” – wyjaśnia Paweł Mirowski, wiceprezes NFOŚiGW oraz pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. programu „Czyste Powietrze” i efektywności energetycznej budynków.
Gmina Miedźna w powiecie pszczyńskim w woj. śląskim, jako przykład dobrych praktyk w obszarze poprawy jakości powietrza, jest jedną z tych gmin, które między 2019 a 2022 r. osiągnęły największą redukcję pyłu PM2,5 – wynika z danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Przyczynił się do tego program „Czyste Powietrze”, z którego na termomodernizację i wymianę kopciuchów można dostać nawet 136,2 tys. zł bezzwrotnej dotacji. Tę szansę wykorzystało już ponad 105 tys. wnioskodawców na Śląsku, a w skali kraju to już blisko 700 tys. Polaków, co daje blisko 18 mld zł eko‐inwestycji.
„Od początku programu w naszym województwie mamy już ponad 105 tys. wnioskodawców zdecydowanych na udział w programie „Czyste Powietrze”. Współpracując ze 144 gminami, podpisaliśmy już około 95 tys. umów na ponad 1,8 mld zł dofinansowania. Bardzo mnie cieszy fakt, że coraz więcej gmin województwa śląskiego osiąga coraz lepsze wyniki jeśli chodzi o jakość powietrza, jak np. Gmina Goczałkowice, która znajduje się na czele rankingu Gmin Polskiego Alarmu Smogowego” – podkreśla Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach.
Program „Czyste Powietrze”, pod nadzorem Ministerstwa Klimatu i Środowiska, realizowany jest od września 2018 r. przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wraz z szesnastoma funduszami wojewódzkimi (WFOŚiGW). Partnerami są wybrane banki (Kredyt Czyste Powietrze) oraz gminy, prowadzące w całej Polsce 2127 punktów konsultacyjno‐informacyjnych programu „Czyste Powietrze” (86 % wszystkich gmin w Polsce).
„Te gminne punkty konsultacyjno‐informacyjne są siłą napędową naszego programu. Beneficjenci mogą tam otrzymać kompleksową pomoc w złożeniu wniosku o dofinansowanie wymiany kopciuchów i termomodernizację domów, mogą też liczyć na wsparcie w rozliczeniu przedsięwzięcia. Finansowanie przez NFOŚiGW działania takich miejsc przyczynia się do skutecznej walki ze smogiem i poprawy efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych” – dodaje Paweł Mirowski.
Budżet programu na lata 2018–2029 to 103 mld zł
„W naszej gminie punkt informacyjno‐konsultacyjny działa od maja 2021 roku. Dzięki temu, że znajduje się on w Urzędzie Gminy Miedźna i mieszkańcy nie muszą nigdzie jeździć, złożonych zostało 226 wniosków w programie „Czyste Powietrze”. Za pośrednictwem punku udzielono ok. 1300 konsultacji mieszkańcom zainteresowanym uzyskaniem dofinansowania na wymianę kopciuchów i termomodernizację” – mówi Jan Słoninka, wójt Gminy Miedźna.
Wnioskodawcy „Czystego Powietrza” mają do dyspozycji trzy poziomy dofinansowania, przy czym im niższe są dochody, tym wyższa dotacja. Najwięcej, bo aż 135 tys. zł dotacji obowiązuje przy miesięcznym dochodzie nie większym niż 1090 lub 1526 zł na osobę (dotyczy odpowiednio gospodarstw wieloosobowych i jednoosobowych), oraz dla tych, którzy mają ustalone prawo do jednej z czterech form zasiłku. Kolejny próg dochodowy – przy wsparciu do 99 tys. zł – wynosi odpowiednio: 1894 lub 2651 zł. Z kolei do 66 tys. zł mogą dostać wnioskodawcy, których roczny dochód nie przekracza 135 tys. zł. Dodatkowe pieniądze – maksymalnie 1,2 tys. zł – można uzyskać na wykonanie audytu energetycznego.
Spotkaniu w Miedźnej towarzyszyła prezentacja Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery (ULKA), badające jakość powietrza na terenie województwa śląskiego. Od 2016 r. naukowcy i studenci Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach dysponują pierwszym w Polsce napowietrznym laboratorium umieszczonym w koszu załogowego balonu na ogrzane powietrze. Balon wynosi Uniwersyteckie Laboratoria Kontroli Atmosfery (ULKA) na wysokość 4 km. Krąży nad miastami śląskiej metropolii, zbierając kompleksowe dane na temat jakości powietrza, którym oddychają jej mieszkańcy, oraz kierunków przemieszczania się zanieczyszczeń. W projekcie uczestniczą naukowcy wielu dyscyplin: meteorolodzy, klimatolodzy, mineralodzy, biolodzy, fizycy, chemicy i hydrolodzy.